KURDESTAN
Gebirgsland zwischen Armenien und dem Euphrat; Heimat der kurden ; In vier Teile zerstückelt auf Türkai, Iran, Irak und Syrien.
40 Millionen Kurden ohne eigene
Die Kurden sind neben den Arabern, Persern Armenien eines der ältesten Völker der Region. Das von ihnen besiedelte Land wird Kurdistan genannt. Die Kurden haben ihre eigene Sprache, die zu der indio-europäischen Sprachfamilie gehört. Mit dem Arabischen und dem Türkischen ist Kurdisch nicht verwand. 90 Prozent der Kurden sind Moslems der verschiedenste Glaubensrichtungen. Im syrischen Teil Kurdistans leben wenige kurdische Christen. In abgelegenen Gebieten hat sich das Yezidentum erhalten, eine Glaubensrichtung die ihre Wurzeln im Zarathustra-Glauben hat. Etwa ab dem11. Jahrhundert, nach Gründung des osmanischen Reichs, wird Kurdistan zum Schauplatz kriegerischer Auseinandersetzungen zwischen den Osmanen und den Persern. Im Jahr 1638 wurde Kurdistan offiziell zwischen beiden Reichen aufgeteilt. Damit erhielt der Kampf der Kurden einen nationalen Charakter. Kurdische Fürsten, aber auch religiöse Führer haben seitdem für die Einheit und Unabhängigkeit Kurdistans gekämpft. Erst nach dem 1. Weltkrieg, sollte ein kurdischer Staat entstehen dürfen. Doch mit der Entstehung Syriens und dem Irak wurde das kurdische Siedlungsgebiet im wesentlichen in vier Teile zerstückelt.
Das Gebiet des heutigen Kurdistan befindet sich zu einem Großteil im südöstlichen Teil der Türkei sowie im Norden von Syrien, Irak und Iran.
Anfänglich wurden die Kurden als Nation akzeptiert. Jedoch dies änderte sich bald. Die Worte ,,Kurdisch,, und ,,Kurdistan,, wurden ebenso verboten wie die Ausübung kurdischer Kultur, die kurdische Sprache usw. Die Kurden wehrten sich, es kam zu verschiedenen Aufständen. Die Türkei regiert seit 1979 die kurdischen Gebiete mit Kriegsrecht und Ausnahmezustand.
35 Millionen Kurden leben in einem Gebiet, welches etwa so groß wie Frankreich ist. Innerhalb der Türkei leben etwa 18- 20 Millionen, im Iran 6- 10 Millionen, im Irak 5 Millionen und in Syrien 1,5 Millionen Kurden. Im Ausland, besonders in den europäischen Länder, leben etwa eine Millionen Kurden. Kurdistan ist ein von der Landwirtschaft geprägtes Land.
Jedoch in bezug auf Bodenschätze ist dieses Land eines der reichsten der Erde. Allein die Erdölfelder im Irak, Iran und Syrien, befinden zu einem Großteil auf kurdischem Gebiet.
(Die Kurdische Nationalhymne)
EY RAQIP
Feinde!
Die Kurden leben noch immer!
Nicht einmal Bomben
können sie vernichten.
Niemand soll behaupten,
sie hätten aufgegeben.
Sie werden weiterkämpfen
- die Fahne hoch erhoben
*** *** ***
Die Kurden
sind für ihre Freiheit
auf die Barrikaden gegangen,
haben Blut vergossen
für ihr Land.
Niemand soll behaupten
sie hätten aufgegeben.
Sie werden weiterkämpfen
- die Fahne hocherhoben.
*** *** ***
Wir sind die Kinder der Meder
und glauben nur an Kurdistan.
Niemand soll behaupten,
wir hätten aufgegeben,
wir werden weiter kämpfen
- die Fahne hoch erhoben
*** *** ***
Wir sind die Kinder blutroter Farbe
und der Revolution.
Unsere Geschichte ist mit Blut geschrieben.
Niemand sollte behaupten,
wir hätten aufgegeben.
Wir werden weiterkämpfen
- die Fahne hoch erhoben.
*** *** ***
Wir sind Kurden
jederzeit bereit,
für unser Land zu sterben.
Niemand soll behaupten,
wir hätten aufgegeben.
Wir werden weiterkämpfen
- die Fahne hoch erhoben.
EY REQÎB (soranî)
Ey reqîb, her mawe qewmî kurdziman
Nayþikênê danayî topî zeman
Kes nelê Kurd mirduwe,
Kurd zînduwe Zînduwe qet nanewê alakeman
Ême roley rengî sûr û þoriþ în
Seyrîke xwênawîye rabirdûman
Ême roley Mîdya û Keyxusrew în
Dîniman e, ayîman her niþtiman
Çend hezar lawanî kurdî nere þêr
Bûn be qurbanî, hemûyan nêjiran
Lawî êstaþ hazir û amade ye
Canfîda ye, canfîda ye, canfîda
Lawî Kurd helsaye ser pê wek dilêr
Ta be xwên neqþî eka tacî jîyan
DILDAR
(1918-1948)
EY DIJMIN (wergera kurmancî)
Ey dijmin, her maye neteweyê kurdziman
Nikare biþkêne liba topa vî zemanî
Bila kes nebêje kurd mirî ye,
Kurd zindî ye Zîndî ye, qet nizim nabe alaya me.
Em kurd in rengê sor û þoreþê ne
Li serboriya me ya xwîndar binihêre.
Em kurên Mîdya û Keyxusrew in
Dînê me, ayîna me her nîþtiman e
Çend hezar lawên kurd ên þêrdil
Bûn bi gorî (qurbanî), hemû hatin veþartin
Lawên wî niha jî hazir û amade ne
Canfîda ne, canfîda ne, canfîda
Lawê kurd rabûye ser pê wek mêrxasan
Çawa bi xwîn neqþ dike taca jînê
Ala kurdî
Her netewe, xelk û dewlet aleke wan heye. Al nîþana nasname û hebûna wan e. Ala her milletî bi þiklekî ye, reng û sembolên wê bi awayekî ne. Wek her milletî, Kurd jî xwedîyê alekê ne. Ala Kurdan a ku îro tê bikaranîn sor, sipî, kesk e û di navîna wê de rojeke zer heye.
Di dîrokê de kurdan kengî al, an jî sembolek ku þûna alê bigre bikaranîne tam ne diyar e. Lê ew kurdên ku ev serê 6-7 hezar salan e ku li Kurdistanê dijîn, bêguman wan jî gelek dewlet û îmaret avakirine. Û wekî her dewlet û îmaretên qedîm, wan jî alek, an jî li þûna alê sembolek bi kar anîne.
Ala kurdî ya îro
Ala kurdî ya îroyîn ji alî Teþkîlatî Îctîmaîye Cemiyetîya Kurdan (Komela Rêkxistina Civakî ya Kurdan) li Stenbolê di 1920î de hatîye tesbîtkirin ku þiklê wê weha ye; li jor rengê sor, di navînê de sipî, li ser sipî roj û li binî rengê kesk wek ala millî ya kurdan tesbît kirine û îlan kirine.
Kovara Hawarê û ala kurdî, 1932
Ala Kurdan di 1932'an de li ser herdû bergên Hawar, no: 11 (1932) bi rengîn hatîye çapkirin û li ser alê gelek nivîs û helbest hatine belavkirin. Celadet Alî Bedirxan di gotarek xwe de ala me ya îroyîn tarîf dike û weha dibêje:
".....Ala Kurdan, ji jor ber bi jêr ve ser hev, sor, sipî û kesk e, di nava wê de roj diçirise."
Li Mehabadê ala kurdî, 1946
Zinnar Sîlopî (Qedrî Cemîl Paþa) derheqê ala kurdî ya Komara Mehabadê de weha dibêje:
"Hukumeta Cumhurîyeta Mehabadê Ala Kurdîstanê ya ku di 1920'an de ji alî Teþkîlatî Îctîmaîye Cemîyetîyê ve hatibû tesbîtkirin girt, lê li kêleka roja wê, rismê du simbilên genim û li piþt wê jî çiyayek û dareke çamê lê zêde kir û bi guloverî jî li ser wê Dewletî Cumhurîyetî Kurdistan nivîsî û ew wek ala Cumhurîyeta Mehabadê qebûl kir."
Musa Anter di bîranînên xwe de qala rêxistineke îllegal dike ku di salên 1948'an de li gel Yusif Azîzoglu û çend kurdên din danîne. Di rêxistinê de sondek jî dixwarin. Ji bo wê destê xwe dadianîn ser ala kurdî û çekekê û sonda xwe dixwarin. Musa Anter ji bo vê alê weha dibêje:
"Wezîfa çêkirina alê li ser min bû. Ez li Stenbolê çûm Kapaliçarþiyê min her yek nîv mîtro, min çar reng qûmaþ kirîn. Al îro jî tê zanîn: sor, sipî û kesk, li ortê jî rojek zer. Sembola reng û roja li ser alê jî weha ye; sipî, aþtî ye, sor xwîn û þoreþ e, kesk bereketa Kurdistanê û Mezopotamyayê ye. Roj jî sembola dînê millî yê kurdan Zerdûþtî ye...."
"Xanimên muhterem, hemsinifên min ên delal, guh bidin da ez ji we re li ser ala me ya muqeddes çend pirsa bibêjim.
Ey ala Kurdistanê ya sê rengîn. Ey nîþana bilindiya Kurdistanê. Em miletê kurd li bin sîbera te ji bona bilindmayina te, amadeyên rijandina xuyna xwe, em pîr û ciwan heya giyan di me de bimîne amadeyîn da nehêlin tu bêyî xwar.
Ey Mehabad, Kabeya serfiraziya hemî kurdan! Gava ez ala xwe li ser te hilgirtî dibînim, hêvîya bilindbûna 15 milyon kurdan tê ber çavê min û çiqas bextîyar dibim. Ezê te helgirim û li ser hemû çiyayên bilind bigerînim. Strana azadiya te bibêjim. Tu li vir li ser me pêl dibî, lê birayên me kurdên Tirkiyê bi þahiya te, bi dîtina te ne pardar in, tu li vir bi bilindbûna xwe me bextiyar dikî, lê kurdên Sûrîyê û Iraqê ji dîtina te û þeklê te yê sipehî mehrûm in. Rengê te yê sor þahidê ku tu bi xwîna kurdan hatîyî helgirtin. Rengê te yê sipî nîþana dilpakiya kurda ye. Rengê te yê kesk jî delîla ciwaniya axa Kurdistanê ye. Ey quwweta azadî: li dunyayê tu quwwet nîne da bikare te winda bike, ji ber ku 15 milyon kurd ji bo parastina te hazir in, bi bilindbûna te çavên îstî'mar kor bûne.
Ey ala muqeddes! Ez sond dixwim ku ezê te biparêzim, eger destê min hate birrîn ezê bi destê din te hildim, eger ew jî bê birrîn ezê bi diranê xwe te bilind kim. Eger ez yekcar nemam tu hingê bi selamet û serfiraz bî ala min."
Rojnameya Kurdistan no: 95, 1946
Îhsan Nûrî û ala kurdî
Di serîhildana Agriyê de Îhsan Nûrî her ev ala kurdî bi kar anîye. Îhsan Nûrî bi xwe di bîranînên xwe de weha dibêje:
"Di 1926an de, Bro Heskî Têllî, ji êla Celaliyan, li çiyayê Agriyê serî hilda.
Di 1927an de nivîskar Îhsan Nûrî, xwe gihand Agriyê, îdareya þoriþê girt destê xwe. Ji alî rêxistina Xoybûnê wek serfermandarê leþkerî hat hilbijartin. Di wê salê de ala sê rengîn a serxwebûna Kurdistanê, ku di sala 1920î deTeþkîlatî Cemîyeta Kurdîstanê qebûl kiribû, rêxistina Xoybûnê þand Agriyê. Îhsan Nûrî ewelîn car ew li Agriyê bilind kir....
"...Min posteke esker ji xortên nebezê Kurdan amade kir, ala Kurdistanê li serê çiyayê Agriyê daçikand. Hêzên Romî ku li dora bajarê Bayezîdê bûn. Pasevanên qaremanên Agriyê ji dûr ve ji bo alê hurra dikiþandin û li çepikan dixistin. Wê çaxê li Agriyê teþkîlateke eskerî, îdareyeke Kurdî hebû...."
المشاركات
